Τι είναι ποιήση;

Από τον ποιητή Κλέων Παράσχο αποσπάσματα από δοκίμιο «Τι είναι ποίηση»

Είναι δύσκολο πράγμα να ορίσει κανείς την Ποίηση. Άλλη εντύπωση ξυπνά μέσα μου ένα ποίημα του Παλαμά άλλη του Γρυπάρη. Οι ρομαντικοί όρισαν την ποίηση εντελώς αντίθετα από τους κλασσικούς ή τους συμβολιστές. Ενιαίος ορισμός δεν υπάρχει. Επική ποίηση, δραματική, λυρική, έχουν τίποτα κοινό; Όμηρος, Αισχύλος, Πίνδαρος, ο λόγος και των τριών αυτών είναι μουσικός των συγκροτούν ρυθμοί και μέτρα. Η ποίηση είναι βίωμα, αίσθημα έχει στοχασμό και μπορεί να εκφράζεται και με έμμετρο λόγο. Ποιητικός λόγος χωρίς μέτρα και ρυθμούς; Ας σκεφτούμε τον Γάλλο ποιητή Ρεμπώ Αρθούρος (το μεθυσμένο καράβι), Λωτρεαμόν με λόγο ποιητικό που μοιάζει με πρόζα. Το βαθύ βίωμα; Ο Ρίλκε (Ρίλκε Ράινε Μαρία-με το βιβλίο: Το βιβλίο των Ωρών και οι ελεγείες του Ντουινό) που είπε: Οι στίχοι έχουν τόση λίγη σημασία όταν τους γράφουμε νέοι. Οι στίχοι δεν είναι αισθήματα αλλά πείρες. Πρέπει να ξανασυλλογιστείς δρόμους, συναντήσεις με ανθρώπους, να φέρεις αναμνήσεις στο νου για να μπορείς να γράψεις ποίηση. Ο Καρλάυλ Τομ είπε πως η ποίηση είναι κάθε επικοινωνία της ψυχής με την εσώτατη ουσία του κόσμου και της ζωής που είναι η μουσική. Ο Εντγκαρ Άλαν Πόε αναφέρει πως η ουσία της ποίησης είναι η ομορφιά. Όταν μόνο μπορούμε να αισθανθούμε μέσα από στίχους κάτι θείο και υπερκόσμιο εννοούμε ποίηση. Την αθανασία της ύπαρξης. Ο Μάλλαρμέ εισηγητής του συμβολισμού θα κρατήσει τα ίδια ορόσημα προσθέτοντας τη φθογγική σύσταση. Η ποίηση δεν μπορεί να είναι μόνο φθόγγος ούτε μόνο εικόνα ή συναίσθημα ή μόνο μουσική.

Πως ένας ποιητής καταφέρνει να μετουσιώσει όλα αυτά σε λέξεις, να εναποθέσει την ουσία του. Ποίηση είναι ο Καβάφης, ο Ελύτης, ο Ρίτσος, ο Καρυωτάκης. Η ενέργεια της ποίησης δεν μπορεί να κρατηθεί, παρά σαν φλόγα μεταφέρεται από χέρι σε χέρι, δεν απορρίπτει τίποτα σαν άχρηστο στοιχείο παρά ενσωματώνει την ουσία στο βάθος της ύπαρξης της τόσο μαγικά που δεν μπορεί να οριστεί. Ο γάλλος φιλόσοφος Lachelier σε ένα μάθημα φιλοσοφίας έγραψε στον πίνακα. Τι είναι φιλοσοφία; Και αποκρίθηκε δεν ξέρω, τίμιο θα ήταν να αποκρινόμαστε το ίδιο για την ποίηση και να μην προσπαθούμε να ορίσουμε ένα λεκτικό ισοδύναμο ενός τέτοιου μυστηρίου.